HUKUK MUHAKEMELERİ KANUNU İLE BAZI KANUNLARDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASI HAKKINDA KANUN madde 73/A uyarınca aşağıda belirtilen hususlarda dava şartı olarak arabuluculuğa ilişkin hükümler uygulanmaz:
a) Tüketici hakem heyetinin görevi kapsamında olan uyuşmazlıklar
b) Tüketici hakem heyeti kararlarına yapılan itirazlar
c) 73 üncü maddenin altıncı fıkrasında belirtilen davalar
ç) 74 üncü maddede belirtilen davalar
d) Tüketici işlemi mahiyetinde olan ve taşınmazın aynından doğan uyuşmazlıklar
Ticaret Bakanlığı tarafından yapılan açıklamaya göre;
”Dava şartı arabuluculuk müessesesi 28/7/2020 tarihli ve 31199 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 7251 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ile tüketici uyuşmazlıklarında zorunlu hale getirilmiştir.
Yapılan düzenleme ile tüketici mahkemelerinde ya da tüketici mahkemesi oluşturulmayan yerlerde tüketici mahkemesi sıfatıyla hareket eden asliye hukuk mahkemelerinde tüketici uyuşmazlıkları için dava açılmadan önce arabulucuya başvurulmuş olması dava şartı olarak kabul edilmiş, ancak belli hususlarda istisnalar belirlenmiştir.
Söz konusu istisnalar arasında tüketici hakem heyetlerinin görev alanında olan 2020 yılı için değeri 10.390 TL’nin altındaki tüketici uyuşmazlıkları ile tüketici hakem heyeti kararlarına karşı tüketici mahkemelerine yapılan itirazlar sayılmış olup, bu hususlar dava şartı arabuluculuk kapsamı dışında tutulmuştur.
Diğer taraftan, ilgili kamu kurum ve kuruluşları, tüketici örgütleri ve Bakanlığımız tarafından genel olarak tüketicileri ilgilendiren ve Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’a aykırı bir durumun önlenmesine veya durdurulmasına ilişkin tüketici mahkemelerinde açılan davalarda dava şartı olarak arabuluculuk hükümleri uygulanmayacaktır. Ayrıca, seri ayıplı malların ayıplı olduğunun tespiti, bu tür malların üretiminin veya satışının durdurulması, ayıbın ortadan kaldırılması ve malın toplatılmasına ilişkin açılan davalarda ve tüketici işlemi mahiyetinde olan taşınmazın aynından doğan uyuşmazlıklarla ilgili davalarda da dava şartı olarak arabuluculuk hükümleri uygulanmayacaktır.
Bununla beraber, Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’nun ilgili hükümleri tüketiciler aleyhine uygulanmayacaktır. Buna göre, dava şartı arabuluculuğun ilk toplantısına mazeret bildirmeksizin katılmayan tüketicinin aleyhine yargılama gideri ve arabuluculuk ücretine hükmedilemeyecektir. Arabuluculuk faaliyeti sonunda taraflara ulaşılamaması, taraflar katılmadığı için görüşme yapılamaması veya tarafların anlaşmaları ya da anlaşamamaları hâlinde tüketicinin ödemesi gereken arabuluculuk ücreti Adalet Bakanlığı bütçesinden karşılanacaktır. Adalet Bakanlığı tarafından karşılanacak olan arabuluculuk ücreti, Arabuluculuk Asgari Ücret Tarifesi’nin eki Arabuluculuk Ücret Tarifesinin Birinci Kısmına göre en fazla iki saatlik ücret tutarı olacaktır. Arabuluculuk faaliyeti sonunda açılan davanın tüketici lehine sonuçlanması hâlinde arabuluculuk ücreti, 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre davalıdan tahsil olunarak bütçeye gelir kaydedilecektir.” https://tuketici.ticaret.gov.tr/duyurular/tuketici-hakem-heyetleri-gorev-alanindaki-uyusmazliklar-zorunlu-arabuluculuk-kaps